16 мая 2013 г.
Майăн 9-мĕшĕнче тĕнчери мĕн пур прогрессивлă этемлĕх уявсен уявне, фашистла Германие çапса аркатнăранпа, Тăван çĕр-шывăн Аслă вăрçинче Çĕнтерÿ тунăранпа 68 çул çитнине паллă турĕ. Муркашсем та иртнĕ кĕçнерни кун çак паллă куна чыслăн уявларĕç. Аслă Çĕнтерÿ кунне халалланă уяв мероприятийĕсем пур ял тăрăхĕсенче те, ĕç коллективĕсенче те иртрĕç.
Майăн 9-мĕшĕ. Район центрĕнчи «Сывлăх» физкультурăпа спорт комплексĕ умĕнче иртенпех çынсем йышлă. Вăрçă çулĕсенчи юрăсем янăраççĕ. Картингистсем хăйсен пултарулăхне кăтартрĕç.
Тăван çĕр-шывăн 1941 – 1945 çулсенчи Аслă вăрçинче Çĕнтерÿ тунăранпа 68 çул çитнине халалланă уяв митингне çынсем чылаййăн пухăннă. Кунта вăрçă ветеранĕсем те, вăрçăра вилнисен тăлăх арăмĕсем те, тыл ĕçченĕсем те, шкул ачисем те, район центрĕнчи ĕç коллективĕсен представителĕсем те.
Районта çулленех Çĕнтерÿ кунне халалласа Муркаш – Ваçкасси маршрутпа велосипедистсен чупăвне ирттересси йăлана кĕнĕ ĕнтĕ. Кăçал та митинг пуçланас умĕн велосипедистсем уяв лапамĕнчен старт илчĕç.
Иртнĕ вăрçăри Çĕнтерÿ çăмăл килмен. Вăл инкек, хуйхă, нуша кÿмен çемье районта çук та темелле. Районтан вăрçă хирне 9845 çын тухса кайнă. 5491 салтак каялла таврăнайман, паянхи мирлĕ пурнăçшăн пуçĕсене хунă. Çакăн пирки аса илтерчĕ район администрацийĕн пуçлăхĕ Ростислав Тимофеев савăнăçлă митинга уçса пухăннисене уявпа саламланă май. Шел пулин те, вăрçăран Çĕнтерÿпе таврăннисен речĕ те сайралансах пырать. Паянхи куна районта вăрçă ветеранĕсем 65-ĕн, вилнĕ салтаксен тăлăх арăмĕсем 5-ĕн, Ленинград блокадинче пулнисем 2-ĕн пурăнаççĕ.
Çĕнтерĕве кашниех хăйĕн тÿпине хывнă. Çар çыннисем фронтра, хĕрарăмсемпе ватă çынсем, ачасем тылра Çĕнтерĕве туптанă. 5 салтак Совет Союзĕн Геройĕн ятне тивĕçнĕ, тепри Мухтав орденĕн тулли кавалерĕ пулса тăнă. Вĕсен паттăрлăхĕ паянхи çамрăксемшĕн тĕслĕх пулса тăрать.
Хăйсен мăшăрĕсем, ашшĕсем вырăнне тăрса тылра çĕрне-кунне пĕлмесĕр выçăллă-тутăллă вăй хунисене те ырăпа палăртрĕ Ростислав Николаевич. Пирĕн вĕсен паттăрлăхĕ пирки нихăçан та манмалла мар. Çитес çул района йĕркеленĕренпе 70 çул çитет. Çавна май район энциклопедине хушăмсем кĕртсе ăна çĕнĕрен пичетлесе кăларма, район историйĕпе паллаштаракан кĕнеке хатĕрлеме палăртнă. Район çыннисен паттăрлăхĕ пирки каласа панисем унта тивĕçлĕ вырăн йышăнĕç.
Вăрçă ветеранĕсем умĕнче эпир яланах парăмра. Патшалăх вĕсене тимлĕхсĕр хăвармасть. Иртнĕ çулсенче вăрçă участникĕсене çăмăл автомашинăсемпе тÿлевсĕр тивĕçтерчĕç, 2008 çултан тытăнса вара вĕсен пурăнмалли çурт-йĕр условийĕсене лайăхлатассипе пысăк ĕçсем туса ирттернĕ. Иртнĕ 5 çул хушшинче районти 227 вăрçă ветеранĕпе вăрçăра вилнĕ салтакăн тăлăх арăмĕ тата вĕсен çемйи хăйсен пурăнмалли çурт-йĕр условийĕсене лайăхлатнă. Кăçал вăрçă ветеранĕсем 15 çын сертификата тивĕçнĕ, вĕсенчен 10-шĕ çĕнĕ хваттер илнĕ е çурт-йĕрне çĕнетнĕ.
Муркашсене Аслă Çĕнтерÿ уявĕпе республика Пуçлăхĕ Михаил Игнатьев, республика Пуçлăхĕн Администрацийĕ, Чăваш Ен Правительстви ячĕпе гражданла оборона тата чрезвычайлă лару-тăрăвăн Чăваш Республикинчи патшалăх комитечĕн председателĕ Вениамин Петров, Чăваш Республикин çар комиссариачĕн Муркашпа Элĕк районĕсенчи пайĕн пуçлăхĕ Александр Кочуров саламларĕç.
Тăван çĕр-шывăн Аслă вăрçин участникĕ Николай Стрельцов иртнĕ вăрçă çулĕсене аса илчĕ, уявпа саламласа пурне те ырлăх-сывлăх сунчĕ. Афган вăрçин участникĕсен районти союзĕн ертÿçин çумĕ Сергей Андреев, район администрацийĕ çумĕнчи çамрăксен правительствин председателĕ Ольга Прокопьева пухăннисене уявпа саламларĕç. Муркаш шкулĕнче вĕренекенсем уява пухăннă ветерансене, вилнĕ çар çыннисен тăлăх арăмĕсене чĕрĕ чечексем пачĕç.
Хыççăн çамрăк армеецсемпе кадетсен парачĕ иртрĕ. Уяв митингĕ Çĕнтерÿ паркĕнче вилнĕ салтаксене асăнса лартнă палăкпа Мухтав монуменчĕ умне гирляндăпа чечек кăшăлĕсем хунипе вĕçленчĕ. Ветерансен Муркашри халăх хорĕ Çĕнтерÿ кунне халалланă уяв концерчĕн программипе савăнтарчĕ.
Уявăн каçхи программи те интереслĕ те хаваслă иртрĕ. 20 сехетре вăл Çĕнтерÿ кунне халалласа «Эпĕ ас тăватăп! Эпĕ хăпартланатăп!» ятпа ирттернĕ пĕрремĕш район фестивалĕн çĕнтерÿçисен гала-концерчĕпе пуçланчĕ. Пухăннисене уявпа район администрацийĕн пуçлăхĕ Ростислав Тимофеев, депутатсен районти Пухăвĕн депутачĕ, Муркаш райпо канашĕн председателĕ Борис Андреев саламларĕç. Фестиваль çĕнтерÿçисем дипломсемпе парнесене тивĕçрĕç.
Çамрăксен «Пурне те ятран аса илер» акцийĕ илĕртÿллĕ иртрĕ. 22 сехет те 30 минутра уяв фейерверкĕ пулчĕ. Уяв каçĕнче ташă-юрă 23 сехетченех янăрарĕ.
В. ШАПОШНИКОВ.