29 июня 2011 г.
Вакансисен ярмăрккин усси курăмлă
Хальхи вăхăтра ĕç тупас ыйту тĕрлĕ професси тата тĕрлĕ ÿсĕмри çынсене те пырса тивет. Çамрăксемшĕн ку ыйту уйрăмах çивĕч тăрать. Аслă шкулсенчен тата вăтам профессиллĕ пĕлÿ паракан вĕрентÿ заведенийĕсенчен вĕренсе тухнă яш-кĕрĕм паян тесен паянах ĕçе кÿлĕнме хатĕр. Анчах та ĕç тупма çăмăл мар.
Ĕçе вырнаçас ыйту йывăррисен шутĕнче пулнине тĕпе хурса районти ĕçпе тивĕçтерекен центр тĕрлĕ майсем шыраса ĕç шыраканпа ĕç паракана тĕл пултарать. Вакансисен ярмăркки çак ĕçре палăрăмлă вырăн йышăнать. Çапла вара ĕçпе тивĕçтерекен центр хăйĕн ĕçĕпе тĕплĕнрех паллаштарнипе пĕрлех çамрăксене те пулăшать.
Вакансисен ярмăрккин лайăх енĕ чылай. Ĕçпе тивĕçтерекен хăйĕн организацинче вакансисене палăртать, ĕç шыракан хăй пурнăçлама пултаракан ĕç пирки тĕплĕнрех пĕлет. Ярмăрккă ĕç шыракана ĕçпе тивĕçтерекенпе çывхартать. Ĕç шыракан çын ярмăрккă вăхăтĕнче пирĕн центрти ĕçченсенчен ятарлă консультаци, профинформаци илме пултарать, е тата – ĕçе направлени те. Çапла вара ĕç шырас вăхăт та перекетленет.
Çамрăксене ĕçпе тивĕçтерессинче вĕренĕвĕн тата ĕç вакансисен ярмăрккисем – малашлăха хатĕрленме пулăшакан утăмсем. Çулсеренех ĕçсĕр çамрăксен йышĕ ÿссе пыни вĕсем ĕçлес правăна пурнăçлама килĕшменнипе мар, ĕç тупма йывăрланса пынипе çыхăннă. Алла диплом илнĕ выпускниксем – çамрăк, хастар, профессие теори енчен ытларах пĕлекенскерсем – ĕçлеме хатĕр. Анчах та ĕç рынокĕнче вĕсене асăннă пахалăхсемсĕр пуçне тата ĕç опытне пухма ĕлкĕрнĕ конкурентсем кĕтеççĕ. Нумай чухне ĕç шыракан çамрăк специалист ĕçе илнĕ чух ăна та тавар пекех хакланине ăнкарса илеймест-ха. Ĕçпе тивĕçтерекен вара шăпах чи пахалăхлă «тавар» шырать те суйласа илет. Районти ĕçпе тивĕçтерекен центр ĕç вырăнĕсен ярмăрккисене йĕркелени çамрăксене вăхăтлăх е яланлăх ĕç тупма пулашать. Çакăн йышши ярмăрккăсенче çамрăксем вĕрентÿ заведенийĕсем пирки те, урăх профессипе вĕренсе тухма май пурри пирки те ытларах информаци илме пултараççĕ. Тĕрлĕ тестсен ыйтăвĕсене хуравласа, психологсемпе юристсен сĕнĕвĕсене шута илсе хăйсене ĕç параканпа еплерех тытмалли тата ытти пирки те тĕплĕн пĕлме пултараççĕ.
Ĕçпе тивĕçтерекен центр йĕркелекен ярмăрккăсем яланах тÿлевсĕр иртеççĕ. Кризисченхи çулсенче çакăн евĕр ярмăрккăсем çулталăкра иккĕ çеç иртнĕ пулсан халĕ вара лару-тăру урăхларах. Акă 2011 çулта çеç пирĕн районта вакансисен 5 ярмăркки иртрĕ те ĕнтĕ. Практика çакна кăтартса парать: пĕчĕк ярмăрккăсен – уйрăм ĕç параканăн е пĕр йышши сферăри предприятисен интересĕсене шута илсе хатĕрленĕскерсен – усси те пысăкрах. Çапла вара граждансен пĕр-пĕр категорийĕ, сăмахран, çул çитмен çамрăксем те, ĕç тупма пултараççĕ.
Çул çитменнисем пирки сăмах пуçарнăран. Çуллахи вăхăтра, вĕренÿ çулĕнчи ытти вăхăтри каникул тапхăрĕнче те çул çитменнисем хăйсен вăхăтне усăллă ирттерччĕр, йĕркене пăсассинчен аякра тăччăр тесе вĕсене вăхăтлăх ĕçпе тивĕçтеретпĕр.
Кăçалхи пилĕк ярмăрккăна пĕтĕмĕшле пĕлÿ паракан шкулсен представителĕсем хутшăнчĕç. Ярмарккăра пулнă çул çитмен 338 çамрăкран 280-шĕ вăхăтлăх ĕçе вырнаçрĕ. Çав вăхăтрах ярмăрккăна хутшăннисем професси тĕлĕшпе консультаци илме те пултарчĕç. Çакă вара малашне професси суйласа илес ыйтăва уçăмлатма май парать.
Июль уйăхĕнче районти ĕçпе тивĕçтерекен центра ытларах алла диплом илнĕ выпускниксем пулăшу ыйтма килеççĕ. Вĕрентÿ заведенийĕсенчен вĕренсе тухнă çамрăксене стажировкăна тĕрлĕ организацисене вырнаçтарма май паракан ятарлă программа ĕçлет: Чăваш Республикинчи ĕç рынокĕнче йывăрлăха чакарма май паракан тĕллевлĕ программа. Вăл 2009 çулта ĕçлеме пуçларĕ.
Программăпа килĕ-шÿллĕн кăçал та районта выпускниксем валли ĕç вакансийĕсен специализациленĕ ярмăркки иртет. Ăна июлĕн 21-мĕшĕнче ирттерме палăртса хутăмăр. Çапла вара «Моргаушская» МСО» акционерсен хупă пĕрлешĕвне, Мăн Сĕнтĕр тата Муркаш райповĕсене, «Пурăнмалли çурт-йĕрпе коммуналлă хуçалăхăн ертсе пыракан компанийĕ» чикĕллĕ яваплăхлă пĕрлешĕве, «Моргаушскавтотехсервис» акционерсен уçă пĕрлешĕвне стажировкăна вырнаçма май пулать. Ярмăрккăна бухгалтер специальноçне алла илнисене, юридици пĕлĕвне илнисене, инженерсене, штукатур-малярсене, экономистсене тата ыттисене те чĕнетпĕр.
И. Димитриева, районти ĕçпе тивĕçтерекен центр ертÿçин тивĕçĕсене туса пыраканĕ.