18 июня 2011 г.
Фитофтороз
Утă çулас ĕç пуçланмалла ĕнтĕ, анчах час-час çумăр çуни чарса тăрать-ха. Çакăнпа пĕрлех вăрăма кайнă йĕпе-сапа пахча çимĕçе те сиен кÿмест-ши? Вĕсене мĕнле чир-чĕртен хăш препаратсемпе хÿтĕлемелле?
С. КОНСТАНТИНОВ.
Мăн Сĕнтĕр арçыннине хумхантаракан ыйтусем паян нумай пахчаçăна канăç памаççĕ. Вĕсем çине хурав шыраса район администрацийĕн ял хуçалăх пайĕн тĕп эксперт специалисчĕпе А.И. ПАВЛОВПА тĕл пулса калаçрăмăр. Александр Ильич хуравĕ кашниншĕнех ансат та ăнланмалла пуласса шанатпăр.
– Малтанах «иккĕмĕш çăкăр» пирки. Çĕр улми ÿстерекенсене, пахча çимĕç туса илессипе тимлекенсене йĕпе-сапара вăй илекен фитофтороз чирĕ час-часах пысăк çухатусем тÿстерет. Вăхăтра имçамламан «иккĕмĕш çăкăр» çĕрĕкпе ана çинчех юлать. Çакăнтан хăтăлас, лартса хăварнă çĕр улмие чирлеме парас мар тесен чир-чĕрпе кĕрешес ĕçе паян пурнăçламалла.
Çĕр улми тухăçлă культура пулнине килти хушма хуçалăхра тимлекен унăн лаптăкне çулсерен ÿстерни те кăтартса парать. Районта унпа ĕçлеме опыт пурри лаптăксене татах ÿстересси пирки те иккĕленÿ çукки çинчен систерет. Анчах çĕр улми лаптăкĕсене ÿстернипе пĕрлех вĕсене чир-чĕртен, çумран сыхласси çине те тимлĕрех пăхасси пирки манмалла мар ял çыннин.
Юлашки вăхăтра çумăр тăтăшах çуни çĕр улми çинче фитофтороз чирĕ сарăлас хăрушлăха кăларса тăратрĕ. Унпа кĕрешме эпир паян «Ридомил Голд», «Ордан», «Танос», «Браво», «Метаксил» препаратсем сĕнетпĕр. Вĕсемпе пĕрлех «Планриз» препарат та фитофторăна хирĕç тăма пулăшать. Ку препарат пĕр вăхăтрах ÿсентăрана ÿсме пулăшакан стимулятор та шутланать. Çĕр улмисĕр пуçне унпа апатлантарса купăстана пуç тытăнманран, сухана ир шураласран сыхлама пулать. Пахчари ытти культурăсемшĕн те «Планриз» хăйне евĕр уçă сывлăш. Килти хушма хуçалăхра хăяр, помидор, купăста, сухан т. ыт. те туса илекенсене «Планриз» культурăсене ÿстерме те, чир-чĕртен сыватма та пулăшать.
Паянхи йĕпе-сапа шурă янкар (мучнистая роса) чирĕ сарăлассипе хăрушлăх кăларса тăратрĕ. Вăл сад-пахчара помидора та, хăярпа сухана та, хурлăхан тĕммисене те сăтăр кÿме пултарать. Унпа кĕрешме бордос шĕвекĕ, пăхăр хлорокиçĕ, марганцовка шывĕ вырăнлă.
Паян пасарсенче «Завязь», «Бутон» препаратсем сутаççĕ. Вĕсем купăста пуçĕсене çавăрма, хăяр çинче ама чечексене ытларах аталанма, помидорсем нумайрах тытăнма пулăшаççĕ.
Çÿлте асăннă препаратсене пĕрлешÿллĕ хуçалăхсем валли те, килти хушма хуçалăхсенче усă курма та Муркашра вырнаçнă «Россельхозцентрта» туянма пулать. Пирĕнпе çыхăнмалли телефон: 62-2-77. Хумхантаракан ыйтусемпе район администрацийĕн ял хуçалăх пайне кĕрсен те тĕрĕс хурав илме пулать. Кунти телефон: 62-4-38. Эпир сире яланах хавас!
А. БЕЛОВ
çырса илнĕ.