25 декабря 2010 г.
Çакна палăртсах каларĕ район администрацийĕн пуçлăхĕ Ю.А. Иванов иртнĕ кĕçнерни кун район администрацийĕн пуçлăхĕ çумĕнчи пĕчĕк тата вăтам бизнеса пулăшассипе ĕçлекен Координаци канашĕпе социаллă пĕлте-рĕшлĕ таварсен хакне тытса тăмалли мерăсене пурнăçлакан Ĕç ушкăнĕн пĕрлештернĕ ларăвĕнче. Çĕнĕ çул уявĕ çывхарса килнĕ май районта пурăнакансемшĕн çакă уйрăмах пысăк пĕлтерĕшлĕ.
Пуçтарăннисене районăн кăçалхи 11 уйăхри социаллă пурнăçĕпе тата экономика аталанăвĕпе паллаштарнă май вара Юрий Александрович потребкоопераци системи те, пĕчĕк тата вăтам предприятисем те нимĕнле йывăрлăха пăхмасăр аталану çул-йĕрĕпе пынине палăртрĕ.
Пĕтĕмпе вара пĕчĕк тата вăтам предприятисем кăçал çак хушăра 189,6 млн. тенкĕлĕх ĕç тунă. Ку вăл пĕтĕм калăпăшăн 31 проценчĕ пулать. Вăтам ĕç укçи вĕсенче 7100-7500 тенкĕ. Экономика пайĕн ертÿçи Э.И. Симакова палăртнă тăрăх ĕç укçине пурăнмалли минимумран сахал тÿленĕшĕн 28 предприятин ертÿçине Координаци канашĕн ларăвĕнче пăхса тухнă. Районта пĕчĕк тата вăтам предпринимательствăна пулăшмалли ятарлă программа та ĕçлет районта. Пулăшу тенĕрен, вăл вара тĕрлĕрен. Акă пĕчĕк бизнесăн 7 представительне кредит организацийĕсенче илнĕ кредитсен тÿлемелли проценчĕсен пĕр пайне тавăрса панă. Предпринимательство ĕçне пуçласа кÿлĕнекенсене паракан пулăшăва вара районти 9 предприниматель илнĕ: пурĕ 800 пин тенкĕлĕх. Ку çеç те мар, асăннă сфера аталанни районта пурăнакансемшĕн те лайăх. Кăçал кăна çак сферăра 14 суту-илÿ тата обществăлла апатлану предприятийĕ, парикмахерски уçăлнă. Çапла майпа 27 ĕç вырăнĕ тупăннă. Лайăх-и ку; Паллах.
Ку енĕпе районти бизнес-инкубатор та пысăк пулăшу парать районти предпринимательсене. «Бизнес-инкубатор» компанин управляющийĕ «Рынок «Моргаушский» директорĕ Е.Н. Субботин палăртнă тăрăх чи кирли кунта – пуçарăллă, предпринимательство ĕçне кÿлĕнме хатĕр çынсене шыраса тупмалла. Вĕсене вĕрентсе хатĕрлеме тата малаллахи ĕçре пулăшма вара бизнес-инкубатор яланах хатĕр. Ку таранччен асăннă предприяти тăкаклă ĕçлерĕ пулсан çитес çулта çак шăйрăка пĕтерсе малалла аталанма палăртаççĕ кунта. Евгений Николаевич шучĕпе районта çĕнĕ йышши бизнес ĕçне уçмалли майсем те пур. Ĕçлеме кăмăл пур çынсем çеç пулччăр. П.Т. Терентьев предприниматель шучĕпе вара çакăн пек кăмăллă çынсем çук мар. Москакасси тăрăхĕнчех пĕрре кăна мар кун йышшисем. Ĕçлемелле кăна. Ĕçлемелле тенĕрен, Петр Терентьевич ача сачĕпе шкулсене таварсемпе тивĕçтернĕ чух хăй шкулсене пулăшма пултарнине мала хурать.
Халĕ вара социаллă пĕлтерĕшлĕ апат-çимĕç таварĕсем пирки. РФ Правительствин кăçалхи июлĕн 15-мĕшĕнчи постановленийĕпе çирĕплетнĕ перечене социаллă пĕлтерĕшлĕ 25 тавара кĕртнĕ. Эльвира Иосифовна çакна палăртрĕ. Сентябрь-октябрь уйăхĕсенче кăна районти тĕрлĕ формăллă 59 суту-илÿ точкине çитсе çак йĕркене мĕнле пăхăннине тĕрĕсленĕ. Вĕсенчен 13-шĕнче асăннă перечене кĕрекен хăш-пĕр таварсен хакĕсем республикăри вăтам хаксенчен пысăкрах пулнă. Кун пек тĕслĕхсене Ĕç комиссийĕнче пăхса тухаççĕ.
Асăннă ыйтăва сÿтсе явнă май Мăн Сĕнтĕр райпо канашĕн ертÿçи Л.П. Майкова çак перечене кĕрекен хура тулă кĕрпин хакне унпа тивĕçтерекен организацисенчех ÿстерсе янине палăртрĕ. Магазин наценкипе пĕрле вăл тата та хăпарса каять.
Ларура çавăн пекех «БиоМед» чикĕллĕ яваплăхлă обществăн аптекинче çынсем спирт пур шĕвеклĕ пĕчĕк кĕленчесене сутни обществăна сиен кÿрекен сăлтав пулнине палăртрĕç. Кĕлеткене сĕрмелли çак шĕвеке сутма чаракан саккун хальлĕхе çук. Кунта Муркаш райпо Канашĕн ертÿçи Б.В. Андреев каланă сăмахпа килĕшсе, ăна пурнăçлани çынлăх енчен питĕ вырăнлă пулмалла:
– Пирĕн, суту-илÿпе ĕçлекенсен, пĕрле пуçтарăнса калаçса татăлмалла. Çав шĕвеке сутмастпăр тесе сăмах памалла. Çав сăмаха тытмалла, – терĕ вăл.
Чăннипех те çак усал шĕвеке ĕçсе мĕн чуль çыннăн пурнăçĕ арканать.
Район администрацийĕн пуçлăхĕ Ю.А. Иванов калашле, тавăрайми инкек пулсан ăна сутакансен совеçĕ çинче юлмасть-ши çав тĕслĕх; Апла пулсан ниме пăхмасăр çынна майлă утăм тума нихăçан та кая мар пулĕ. Харпăрлăх хуçи çемьесем, вĕсенчи ачасем майлă утăм тунинчен килет çакă.
Пĕрлехи канашлура çавăн пекех социаллă пĕлтерĕшлĕ таврсем çине хак ытлашши хăпартнă предприятисене пăхса тухрĕç, район администрацийĕн пуçлăхĕ çумĕнчи пĕчĕк тата вăтам бизнеса пулăшассипе ĕçлекен Координаци канашĕн çитес çулхи ĕç планне йышăнчĕç.
Л. ПАВЛОВА.