21 августа 2010 г.
Георгий Пугачевпа «Свобода» пĕрлешÿллĕ хуçалăхăн Кашмашпа Хуракасси выççăлкки ялĕсем хушшинчи уйра лартса хăварнă купăста пуссинче тĕл пултăм. Нимĕн те калаймăн, пахча çимĕç парка, аван ÿсет. Купăста – нÿрĕк юратакан культура. Ăна шăварнин усси пурах.
– Кăçал кунти уйра «подарок», «Валентина», «юбилейная», «атрия» сортлă купăста лартса хăварнă. Вĕсем – кая юлса пулса çитекеннисем. Шăпах ĕнтĕ хĕл каçарма юрăхлисем. Купăста 15 гектар çинче. Ытти çулсенче 40 е ытларах гектар çинче те çитĕнтернĕччĕ ăна,– каласа парать купăста шăварас ĕçе йĕркелесе пыракан Георгий Пугачев.
Хăй вăл çак ĕçе хуçалăхра 15 çул ытла ĕнтĕ йĕркелесе туса пырать. Пĕлтĕр акă çумăрсем пулман мар пулин те, пĕтĕмĕшле купăстана 30 кун ытла шăварма тивнĕ. Кăçал вара çанталăк шăрăх тата çумăрсăр тăнине кура куллен шăвараççĕ. Ирхи 5 сехетрен тытăнса кăнтăр иртни 1 сехетченех «çумăр çăвать» купăста пуссинче. Майăн 20-мĕшĕнчех шăварма пуçăннă. Каласа хăвармалла, купăстана 40 гектар çинче çитĕнтернĕ чухне ăна талăкĕпе те шăварма тивнĕ.
Шăварас ĕçе йĕркелеме кунта кăткăсах мар. Тимлени, тăрăшни кăна кирлĕ. Шыв уçлама çул урлă инçе мар пысăк плотина пур. Çĕр айĕпе пыракан шăвармалли пăрăхсене унчченех хурса хăварнă. Пĕр вырăнта çителĕклĕ шăварнă хыççăн дюралюмини пăрăхсене тепĕр вырăна куçарма кустăрмаллă тракторпа прицеп уйăрса панă. Унпа та хăех ĕçлет Георгий Леонидович.
Çапах та шăварас ĕçе туса пырассинче пулăшакансемсĕр те май çук. Пăрăхсене тиесе куçарма, вырнаçтарма ăна мăшăрĕ Любовь Пугачева, Людмила Кирпичникова, Фаина Козыркина, Михаил Кирпичников пулăшса пыраççĕ.
– Шăварнин усси куç умĕнче, хамăр ĕç купăстаран пысăк тухăç илме май панине курса тăни ĕçлес кăмăла татах ÿстерет,– пĕлтереççĕ вĕсем.
Шыв сапса тăракан кашни установка (пистолет тесе ăнлантарчĕ вĕсене Г.Л. Пугачев) 18 метр радиуспа купăста шăварать. Вĕсем пĕтĕмпе 8. Унран ытларах та вырнаçтарма пулать. Ун пек чухне плотина хĕрринчи 100 киловат хăватлă тата çеккунтра 70 литр шыв парса тăракан электродвигателĕн хăвачĕ çитмест. Çавăнпа та тепĕр çырма хĕрринче вырнаçнă, çак шăварса тăмалли системăпа çыхăнтарнă дизель насусне ĕçлеттерме тивет.
– Пĕр вырăнта шăварнă хыççăн ку вырăна тепĕр хут мĕн вăхăтран çаврăнса çитетĕр-ха;– интересленетĕп эпĕ.
– Эпир сывлăм ÿкнĕ пек çĕрĕн çиелти сийĕ йĕпенмелĕх кăна шăвармастпăр вĕт-ха. Капиталлă шăваратпăр темелле. Çавăнпа та шăвармалли установкăсем ку вырăнта тепĕр 12 кунтан «çумăр çутарма» тытăнĕç.
В. ШАПОШНИКОВ.