03 апреля 2010 г.
Ытти çĕрти пекех пуçланчĕ Турай ял тăрăхĕнче иртнĕ район администрацийĕн кунĕ юн кун: унта хутшăнакансем вырăнти предприятисемпе организацисенче, учрежденисенче, ăнăçсăр çемьесенче пулчĕç, халăха хăйсен ыйтăвĕсемпе йышăнчĕç. Çуткÿлте пурăнакансем ялти клуба пуçтарăннă. Тĕл пулура вĕсем хăйсене канăç паман ыйтусене нумай хускатрĕç.
– Шкул автобусĕ çĕмĕрĕл-нипе ачасем шкула çула май каякан машинăсемпе ларса каяççĕ. Палламан çынсемпе ларса кайма та шиклĕ,– терĕç хĕрарăмсем.
Депутатсен районти Пухăвĕн депутачĕ, Муркаш райпо Канашĕн председателĕ Б.В. Андреев тÿрех ку ыйтупа районти вĕрентÿ, çамрăксен политики, физкультурăпа спорт пайĕн ертÿçипе З.Ю. Дипломатовапа çыхăнчĕ: ку ыйтăва çак кунсенчех татса параççĕ.
Çуткÿлте шыв çукки те самаях пăшăрхантарать ял çыннисене.
– Урамра пĕр çутă та çук.
Культура ĕçченĕсем каланă тăрăх, электролампочкăсене лартакан çын çуккинче иккен ку сăлтав.
Муркаша каякан автобус ирхине 6 сехет иртсенех пулать.
– Тата кăшт каярахпа тепĕр рейс туса пама май çук-ши;
Ку ыйту пурнăçа кĕме пултармаллине палăртрĕ Борис Васильевич Турайĕнчи Культура çуртĕнче халăхпа иртнĕ тĕл пулура.
Ял тăрăхĕн пуçлăхĕ А.В. Павлов иртнĕ çул туса ирттернĕ ĕçсем çинче чарăннă май, проблемăсем çинче те чарăнчĕ. Пĕлтĕр çăлсем тума 50 кăшăл туяннă. Ял çыннисем хăйсемех чаврĕç çăлсене. Çуткÿлте те çитес вăхăтрах çăл чавма палăртрĕç. Кăшăлĕсемпе ял тăрăхĕн администрацийĕ тивĕçтерĕ. Чавтарассине Муркаш райповĕ хăй çине илнине палăртрĕ Б.В. Андреев. Урамсене çутатас ыйту çинче чарăннă май Александр Васильевич ку енĕпе перекетлĕ пулмаллине палăртрĕ.
Пур проблемăсене вара кунта ытти енĕпе те татса пама тăрăшаççĕ. Пушар хăрушсăрлăхĕ енĕпе Суворов яч. хис. хуçалăхпа калаçса татăлса, хуçалăхăн пушар машинине тытса тăма ял администрацийĕ укçа куçарса парать. Çакна валли бюджетра 84 пин тенкĕ пăхса хăварнă. Икĕ çынна çурт-йĕрлĕ пулма субсиди парса пулăшнă.
Ялсенчи 4 масара тирпейлесех тăраççĕ. Пĕлтĕр Çуткÿл масарне карта тытса çаврăннă. Анаткасси масарĕ тавра карта тытма пуçланă ĕçе те кăçал вĕçлеме палăртаççĕ. Кăçал çавăн пекех Çĕн Шаптакри масар территорийĕнче те чылай ĕçсем туса ирттермелле. Пĕлтĕр, тавралăх илемĕшĕн тăрăшса, культура ĕçченĕсемпе пĕрле 500 йывăç лартса хăварнă ял тăрăхĕн территорийĕнче.
Тавралăха тирпей-илем кĕртес енĕпе ĕçлеççĕ-ха. Анчах та пĕрисем тирпейленине теприсем хыççăнах варалани кÿрентерет. Эрехне ăçта ĕçеççĕ, кĕленчисене çавăнтах пăрахса хăвараççĕ. Эрех-сăрапа иртĕхнин проблеми ку ял тăрăхĕн кун йĕркинчен те каймасть. Çак сăлтава пулах ĕнтĕ вăрçă-харкашу тухать. Иртнĕ çул ял тăрăхĕн территорийĕнче преступлени тăвасси ÿснĕ.
Çапах та ку тăрăхра пултаруллă та маттур çынсем сахал мар. Ял çыннисем пĕрле савăнма, пушă вăхăта пĕрле ирттерме пĕлеççĕ. Спорт мероприятийĕсем нумай иртни те çакнах çирĕплетсе парать. Вырăнти депутатсем, культура ĕçченĕсем, шкул коллективĕ, Уйкасри Столяровсен çемйи уйрăмах активлă иккен ку енĕпе.
Кăçалхи задачăсенчен Александр Васильевич çаксене палăртрĕ: 2 урама электрификацилемелле, 11 ялти çулсене пăхса тытса тăмалла, 4 шыв башнине те ял тăрăхĕн балансĕ çине куçармалла.
Район администрацийĕн пуçлăхĕн пĕрремĕш çумĕ, ял хуçалăх пайĕн ертÿçи В.А. Калинин хăйĕн сăмахĕнче ку ял тăрăхĕнче пай çĕрĕсене харпăрлăха куçаракансем 50 çын ытларах пулнине, ку енĕпе тăрăшарах ĕçлемеллине палăртрĕ. Çавăн пекех Владимир Аркадьевич халăха пăшăрхантаракан ыйтупа – аммиак цистернине касса ваклакансене (вĕсенчи юлашки шĕвек улăхсене шывпа юхса кĕрес, Çуткÿле варалас хăрушлăх пур) тупса палăртса, çитменлĕхе пĕтерессипе конкретлă мерăсем йышăнассине палăртрĕ.
Чăваш Республикин Сывлăх сыхлавĕ тата социаллă аталану министерствин пирĕн районти социаллă хÿтлĕх пайĕн ертÿçи Н.П. Петрова салтак арăмĕсене пурне те çурт-йĕре юсама пулăшнине, паянхи куна çурт-йĕрпе тивĕçтермелли черетре ку ял тăрăхĕнчен 3 вăрçă ветеранĕ тăнине палăртрĕ.
Чăваш Республикин Патшалăх Канашĕн депутачĕ, районти тĕп больницăн тĕп врачĕ В.Г Данилов эмелсемпе çыхăннă ыйтусем çине хуравларĕ. Малашне вырăнсенче медицина учрежденийĕсенче эмелсем сутас ыйту татăлмаллине палăртрĕ. Тĕл пулу вĕçĕнче Владимир Аркадьевичпа Владислав Григорьевич ветерансемпе тыл ĕçченĕсене Аслă Çĕнтерÿ 65 çул тултарнă май юбилей медалĕсем парса чысларĕç. Турайри культура ĕçченĕсенчен йĕркеленнĕ агитбригада хăйĕн пултарулăхĕпе савăнтармаллипех савăнтарчĕ.
2.4.2010